Herstel na zwangerschap en bevalling

Je zwangerschap en bevalling, vaginaal of via een keizersnede, zijn zwaar voor je lichaam. Het herstel is daarom heel belangrijk. Waar moet je op letten tijdens je herstel? We hebben 360mama, een platform met postpartum professionals, gevraagd om te schrijven over het herstel na de bevalling en zij hebben ons alle inzichten gegeven!

Rust na de bevalling

We weten dat het lastig kan zijn om goed uit te rusten als je net een baby hebt gekregen, maar als je kunt, raden we je aan om de rust de eerste paar weken na de bevalling van tevoren in te plannen. Of je nou een vaginale bevalling of keizersnede hebt gehad, je lichaam heeft tijd nodig om te genezen en te herstellen. Zelfs als je je helemaal goed voelt en weinig pijn ervaart (dit kan adrenaline zijn, pijnmedicatie of gewoon de opwinding van het eindelijk ontmoeten van je baby zijn), is er nog genoeg lichamelijk herstel dat moet plaatsvinden.

Als je een paar dagen rust neemt, rustig een band opbouwt met je baby, een voedingsroutine instelt en de gelegenheid neemt om te slapen wanneer dat kan, kan je lichaam genezen en herstellen. Het kan verleidelijk zijn om een druk bezoekschema te hebben, je eerste wandeling te maken of misschien heb je andere kinderen die verzorgd moeten worden, maar al deze dingen zullen je energie (die je al weinig hebt) uitputten. Dit zorgt ervoor dat je geen energie over hebt om te gebruiken voor de genezing. Soms is dit meteen duidelijk – je hebt pijn, het bloeden wordt heviger of je voelt je uitgeput. Soms zijn de gevolgen van jezelf niet voldoende tijd en rust geven om te herstellen pas later duidelijk.

Vraag indien mogelijk om hulp of maak een plan met je partner of familieleden zodat je de eerste 2 weken geen extra verantwoordelijkheden op je hoeft te nemen. Als je een keizersnede hebt gehad, moet je er rekening mee houden dat je gedurende 6 weken beperkt kunt worden in bepaalde activiteiten, zoals tillen en autorijden.

Goed eten is belangrijk voor het herstel na de bevalling

en handig idee is om van tevoren voedzame maaltijden voor te bereiden om je te ondersteunen in de weken na de bevalling. Door ze te bereiden terwijl je er de tijd en energie voor hebt en ze in de vriezer te bewaren, hoef je je geen zorgen te maken over koken als je net bent bevallen en ben je niet afhankelijk van afhaalmaaltijden over kant-en-klaarmaaltijden die je niet de voedingsstoffen geven die nodig zijn voor genezing.

Voor je mentale welzijn maakt eten ook een groot verschil in hoe je je voelt. Denk erover na om maaltijden te bereiden die boordevol goede dingen zitten en ook geruststellend aanvoelen. Het is verbazingwekkend hoeveel je een zelfbereide maaltijd waardeert als je moe, pijnlijk en emotioneel bent. 

Beweging na de bevalling

Wanneer je je klaar voelt om weer aan lichaamsbeweging te doen, zelfs rustige bewegingen zoals wandelen, hangt helemaal af van je bevallingservaring en lichaam. Er is geen regel die zegt dat je op een bepaalde dag moet beginnen. Kleine hoeveelheden beweging zijn nodig na een keizersnede om postoperatieve complicaties te voorkomen, maar dit moet beperkt blijven tot weinig en vaak in en rond het huis. 

Beweging kan echt positief zijn voor je mentale gezondheid en helpen om pijn te verzachten en je herstel te ondersteunen, maar het is belangrijk om het langzaam en geleidelijk op te bouwen. Vaak voel je je rond de 6 weken na de bevalling goed genoeg om regelmatig te bewegen. Maar krachttraining zoals hardlopen wordt volgens de huidige richtlijnen niet aanbevolen tot minstens 12 weken. 

Bekkenbodemoefeningen en diafragmatische ademhaling, die helpen om de kern spieren na de zwangerschap te herstellen, kun je al op de eerste dag na de bevalling mee beginnen. Als je deze oefeningen tijdens de zwangerschap doet, kun je deze spieren na de bevalling gemakkelijker weer aanspannen, omdat de spieren zich herinneren wat ze moeten doen. 

Keizersnede littekens

Als je een keizersnede hebt gehad, moet je je litteken ook goed verzorgen om veelvoorkomende problemen zoals gevoelloosheid, tintelingen, gevoeligheid, pijn, trekken of overhang te voorkomen. Gemiddeld duurt het ongeveer 6 weken voordat de wond helemaal dicht is en de korstjes eraf vallen. Als je problemen ondervindt met je wond, bijvoorbeeld dat deze telkens open gaat, tekenen van infectie opmerkt zoals plaatselijke roodheid, zwelling, pijn, wondvocht, een vieze geur of een koortsig gevoel, moet je medische hulp inroepen. 

Vermijd het dragen van strakke taillebanden of beperkende kleding terwijl je litteken geneest. Idealiter wil je lucht bij de wond, houd het schoon met water uit de douchekop en zorg ervoor dat je het volledig afdroogt door vocht weg te deppen met een schone handdoek.

Na 6 weken, of wanneer je litteken volledig genezen is, kun je ook baat hebben bij het gebruik van producten als een littekenherstellende olie, siliconen littekenstrips en littekenmassage. Dit kan allemaal een groot verschil maken voor het uiterlijk van je litteken en hoe je buik aanvoelt.